Çocuklarda Ağız ve Diş Sağlığı

Çocuklarda ağız ve diş bakımı nasıl yapılmalıdır?

Çocuklar için özel olarak üretilmiş kendi yaş grubuna uygun diş fırçaları kullanılarak (diş fırçası seçerken, kıllarının yuvarlak uçlu olmasına ve baş kısmının küçük uçlu ve geniş saplı olmasına dikkat edilmeli) 3 yaşından büyük çocuklarda bezelye büyüklüğündeki diş macunu kullanılmalıdır. Fırçalama esnasında fırça ıslatılmamalı ve tüm diş yüzeyleri (ön, arka ve üst) güzelce fırçalanmalıdır. Çocukların ince motor becerileri gelişene dek yani 4-5 yaşlarına kadar ebeveyn tarafından, 5-9 yaşına kadar ebeveyn gözetiminde diş fırçalama çocuk için ideal olandır.

Fırçalamanın yanı sıra özellikle diş dizilimi sıkışık olan çocuklarda diş ipi kullanılmasını öneriyoruz.8 yaşına kadar ebeveyn destekli kullanılabilir sonrasında kendi kendilerine devam etmeliler.

Dişleri çürükten korumak için neler yapılabilir?

İlk ve en önemli şey iyi bir ağız bakimidir. Oral hijyeni iyi olamayan bireylerin genel sağlığının iyi olduğu düşünülemez. Bu yüzden daha oluşmadan çürük ve diş eti hastalıklarını önlemeye yönelik girişimler yapılmalıdır. Florür uygulamaları, fissür örtücüler, rezin infiltrasyon yöntemleri bunlardan bazılarıdır.

Florür uygulaması

3 yaşından itibaren florür uygulaması yapmanın herhangi bir sakıncası yoktur.

Özellikle süt dişlerinde çürük ve dolgu bulunan çocuklar, erken çocukluk döneminde diş çürüğü ile tanışan çocuklar, sabit ortodontik tedavi gören çocuklar ve sağlık sorunları nedeniyle özel gereksinimi olan bireyler mutlaka florür uygulamalarından yararlanmalıdır.

Unutulmamalıdır ki florür uygulamalarının bir kez uygulanmasının bir yararı yoktur, çocuğun en üst düzeyde yarar görebilmesi için her diş grubunun sürmesinden sonraki üç yıl boyunca belirli periyotlarla devam ettirilmesi ve en az yılda iki kez yapılması gereklidir.

Fissür örtücüler (sealant)

Genellikle yapısı gereği içinde yemek artıklarını kolaylıkla barındırabilen girintili çıkıntılı yapıdaki daimi ve süt azı dişlerine yapılan özel bir uygulamadır. Temizlenmesi zor olan bu alanlar fissür örtücü denilen bir materyalle doldurulur.

Dişlerdeki eğrilikler ne zaman tedavi edilmeli

İskeletsel kökenliyse yani alt ve/veya üst çenenin uyumsuzluğundan kaynaklanıyorsa tedaviye büyümeyi yönlendirebilmek adına küçük yaşlarda başlamayı tercih ederiz. Eğer sadece dişsel bir eğrilik varsa daimi dişlerin tümünün çıkmasını bekleyip tedaviye öyle başlarız. Bu nedenle 5 yaşından sonra ortodontik açıdan değerlendirmeler de yapılarak gerekli bir tedavi için tahmini bir takvim oluşturulabilir.

Süt dişleri tedavi edilmek zorunda midir?

Süt dişlerinin tedavisi sandığımızdan da önemlidir. Ağrısı olan çocukta hem iştahsızlık sonucu yetersiz beslenme, huzursuzluk gibi olumsuzluklar olabilir hem de çene yüz bölgesindeki yapılar birbiri ile çok yakin ilişkide olduklarından cevre dokuları da tehlikeye atarlar. Ayni zamanda çürük yapıcı streptokoklar özellikle kalp kapakçıklarına yerleşmeyi çok severler ve ciddi sorunlara yol açabilirler. Çürük süt dişleri tedavi edilmedikleri takdirde çürük doku ağızda bir besiyeri gibi görev yapıp tükürükte ve dişlerde çürük oluşturan bakteri florasının artmasına ve bireyin ilerleyen yaslarda çürüğe yatkın hale gelmesine sebep olabilir.

Süt dişleri çene yapısının gelişmesine de katkı sağlar, diş kaybı gelişimi olumsuz etkileyecektir. Süt dişlerinin bir diğer görevi de alttan gelen daimi dişlerin yerini korumaktır. Bir süt dişi zamanından önce çekilirse yandaki dişler bu boşluğa doğru kayar. Alttan gelecek kalıcı dişe yer kalmaz. Bu diş diğerlerini sıkıştırır, sonuç olarak çapraşıklıklar meydana gelir.

Tedavi edilmeyen ya da zamanından önce çekilen dişler konuşma bozukluklarına da yol açabilirler. Özellikle konuşmanın öğrenildiği dönemde ön süt dişlerinin eksik olması f,v,s,z,t harflerinin bir alışkanlık haline gelerek ömür boyu yanlış telaffuz edilmesine neden olacaktır.

Eksik dişler estetik kaygı yaratarak çocuğun gülümsemesini elinden alabilir.